แกงไตปลา
ส่วนผสมแกงไตปลา
- ไตปลา ½ ถ้วย
- น้ำ 3 ถ้วย
- น้ำพริกแกงไตปลา (ปริมาณตามสูตรที่เตรียม)
- กุ้ง สับพอหยาบๆ 300 กรัม
- เนื้อปลาย่าง หรือเนื้อปลากรอบ แกะเป็นชิ้นเล็ก 1 ถ้วย
- น้ำมะขามเปียก ¼ ถ้วย
- น้ำตาลปึก 1 ช้อนโต๊ะ
- ผักเช่น มะเขือเปราะ หั่นเสี้ยว, ถั่วฝักยาว หั่นยาวประมาณนิ้ว, หน่อไม้ หั่นชิ้นพอคำ, ฟักทอง หั่นชิ้นพอคำ ฯลฯ ใส่รวมกันซักราว 200-250 กรัม
- ใบมะกรูด ฉีกใบ 3-4 ใบ
- ผักสำหรับเสิร์ฟเคียงเช่น สะตอ ลูกเนียง ถั่วฝักยาว แตงกวา มะเขือเปราะ ฯลฯ
แกงไตปลา
ไตปลา (ภาคกลาง) หรือ พุงปลา (ภาคใต้) เป็นการถนอมอาหารแบบหมักดองชนิดหนึ่ง โดยใช้กระเพาะของปลา เช่น ปลาทู ปลาลัง ปลาดุก ปลาช่อน หรือปลาอื่นๆมาหมักกับเกลือ โดยนำขี้และดีออกจากกระเพาะก่อน หมักไว้ 10 -30 วันก็ใช้ได้ ไตปลาที่หมักได้ที่จะเหลวและมีมันไหลออกมา นำไปทำเป็นอาหารได้หลายชนิด เช่น ไตปลาที่เป็นเครื่องจิ้มคล้ายน้ำพริกของทางภาคกลาง หรือแกงพุงปลาที่เป็นอาหารที่มีชื่อเสียงของจังหวัดพัทลุง นอกจากนั้น ยังนำไตปลาไปผัดกับน้ำพริกแกง ใส่ปลาจิ้งจ้างและผัก เรียกไตปลาแห้ง
ไตปลาที่เป็นเครื่องจิ้มนี้เป็นที่มาของอาหารชาววังที่เรียกว่าแสร้งว่าหรือแสร้งว่าไตปลา ซึ่งเป็นการปรุงแบบเดียวกับน้ำพริกไตปลาเพียงแต่ตัดไตปลาที่มีกลิ่นเหม็นคาวออกไป ใส่เครื่องปรุงอื่นลงไปแทน เช่น กุ้ง แสร้งว่านี้ เป็นอาหารที่มีในกาพย์เห่ชมเครื่องคาวหวานของรัชกาลที่ 2
